Q10, afkorting van ubiquitous, is een vitamine achtige stof en werkt als cofactor en anti-oxidant. Het valt onder de co-enzymen, een klein molecuul dat de functie van een enzym ondersteunt. Een co-enzym is altijd een organische verbinding. Q10 wordt vaak toegevoegd in tabletten, capsules of aan cosmetische producten.

De werking van Q10

De volledige naam van deze stof is co-enzym Q10, in het Engels ubichinon-10. Dit co-enzym werd in 1957 ontdekt, in 1972 werden de gezondheidseffecten steeds duidelijker. In de jaren ‘80 kreeg de stof naar aanleiding van wetenschappelijk onderzoek een commercieel tintje.

Q10 is aanwezig in lichaamscellen. Het is verantwoordelijk voor de zuurstofstofwisseling in de cel. Bij dit proces wordt ook adenosinetrifosfaat gevormd, dat energie levert aan het lichaam.

Het is een belangrijke anti-oxidant: een stof die oxidatie tegen gaat. Antioxidanten neutraliseren vrije radicalen uit levensmiddelen, cosmetica en kunststoffen. De stof is zelfs in staat om andere oxidanten zoals vitamine C opnieuw in te zetten.

Gezondheidseffecten van Q10

Deze vitamine achtige stof heeft verschillende gezondheidsvoordelen:

• Helpt bij het verlagen van te hoge bloeddruk
• Werkt positief bij parodontitis
• Geeft meer energie
• Is een krachtige anti-oxidant
• Is goed voor mensen met hart- en vaatziekten

Bij Vermoeidheid

Steeds meer mensen krijgen te maken met chronische vermoeidheid. Onder normale omstandigheden zorgt Q10 ervoor dat het lichaam voldoende energie krijgt. Bij een tekort aan deze stof kan er al snel chronische vermoeidheid ontstaan. Suppletie met co-enzym q 10 vermindert klachten van lichamelijke vermoeidheid.

Waar komt Q10 vandaan?

Dit co-enzym zit in verschillende voedingsmiddelen, met name vis, gevogelte en orgaanvlees. Daarnaast wordt het gebruikt als toevoeging aan dranken. Een bekend voorbeeld hiervan is Coca Cola, waar Q10 aan wordt toegevoegd. Deze stof wordt door het lichaam zelf aangemaakt, in principe is het onder normale omstandigheden niet nodig om dit aan te vullen. Via voedingssupplementen komt er 10 tot 25 keer zoveel binnen als normaal via de voeding. Er moet gezegd worden dat de stof via de voeding of voedingssupplementen slecht wordt opgenomen in het lichaam. Opname is mede afhankelijk van de hoeveelheid vet in de maag. Is er voldoende vet aanwezig, dan vergroot dit de opname van het co-enzym.

Tekort aan Q10

In bepaalde gevallen ontstaat er een tekort aan Q10. Al in 1972 werd ontdekt dat bij hart- en vaatziekten een lage concentratie Q10 aanwezig is. Dit wordt ook gezien bij een hoge bloeddruk en ontsteking van het tandvlees. Ouderen krijgen vaker te maken met een lage concentratie Q10. Dit geldt ook voor topsporters en mensen die lijden aan stress.

In sommige gevallen verlagen bepaalde medicijnen de aanmaak van Q10. Het gaat hier om cholesterolverlagende medicijnen.

Voedingssupplementen

Dankzij de positieve gezondheidseigenschappen wordt Q10 veel als voedingssupplement ingenomen. Uit onderzoek blijkt dat de stof in poedervorm minder goed wordt opgenomen dan wanneer hier olie aan is toegevoegd.

Q10 voedingssupplementen zijn verkrijgbaar bij de betere drogist en apotheek.

Cosmetica met Q 10

Ook aan cosmetica wordt Q10 toegevoegd. Zo is er dagcrème en nachtcrème, antirimpelcrème en vochtinbrengende crème waar het in zit. De stof zou rimpels effectief verminderen. Het klinkt allemaal te mooi om waar te zijn, en dat is het ook. De huid kan nauwelijks vitamines opnemen. Dit komt omdat de huid een natuurlijke barrière vormt en weinig stoffen doorlaat. De buitenste huidlaag is de hoornlaag, die bestaat uit cellen die dicht tegen elkaar aan liggen. De cellen van de hoornlaag zijn dood en kunnen nagenoeg geen stoffen opnemen. Vetachtige stoffen dringen wel beter in de huid door. Cosmetica met toegevoegde Q10 moet bestaan uit vette oliën en zeker niet uit paraffine of vaseline.

Wanneer innemen?

Bij gezonde mensen maakt het lichaam zelf Q10 aan. Het is niet eens nodig om dit via de voeding extra in te nemen. Onder bepaalde omstandigheden heeft het lichaam meer behoefte aan het co-enzym. Dit is bij herstel na ziekte, bepaald medicijn gebruik of stressvolle situaties. Ook bij overgewicht kan er meer behoefte zijn aan deze stof.

Veel organen zijn afhankelijk van deze stof. Het gaat hier om organen en systemen met een hoge energiebehoefte. Dit zijn het hart, de nieren, spieren en alvleesklier. Ook het immuunsysteem en zenuwstelsel maken veel gebruik van Q10.

In bepaalde situaties is het beter om ze zorgen voor een extra inname van Q10. Dit is de volgende situaties van toepassing:

• Hart en vaatziekten waaronder hartritmestoornis, hartfalen of hoge bloeddruk
• Dementie waaronder ziekte van Parkinson en ziekte van Alzheimer
• Neurodegeneratieve ziekten zoals ALS en Friedreichs ataxie
• Ouderdom
• Chronische vermoeidheidssyndroom
• Diabetes mellitus oftewel suikerziekte
• Pre eclampsie
• Syndroom van Down, autisme
• Spierdystrofie
• Ziekte van Lyme
• Reuma
• Bepaalde vormen van kanker
• Darmziekten zoals operatieve colitis
• Taaislijmziekte
• Overgewicht
• Intensieve sport
Overige waaronder verminderde nierfunctie, psoriasis, vertigo en migraine

Hoeveel per dag?

De algemene preventieve dosering bedraagt 30 tot 100 milligram per dag. Op therapeutische basis bedraagt de dosering 100 tot 300 milligram per dag. Bij hoge bloeddruk ligt dit op 100 tot 350 milligram per dag. De maximale dagdosering voor volwassenen bedraagt 3000 milligram per dag. Bij kinderen bedraagt de dagelijkse adviesdosering 1 tot 10 milligram per kilo lichaamsgewicht.

Interactie met medicijnen

Bepaalde medicijnen kunnen de Q10 concentratie verlagen. Andersom is ook het geval, het co-enzym Q10 kan de werking van bepaalde middelen verlagen of versterken.

Van Q10 is bekend dat het de effectiviteit van warfarine verlagen. Warfarine is een antistollingsmiddel en wordt gebruikt bij mensen met een verhoogd risico op het ontwikkelen van een bloedstolsel.

Bij gebruik van cytostatica kan het co-enzym de werking versterken. Cytostatica valt onder de chemotherapie en remt de deling van tumorcellen.

Is het veilig in gebruik?

Er wordt nog steeds onderzoek gedaan naar de werking en veiligheid van hoge doseringen. In de aanbevolen dosering is Q10 veilig. Het kan bijwerkingen veroorzaken zoals huiduitslag of maag-darmklachten. Klachten worden verminderd wanneer de dagelijkse dosering verdeeld over de dag wordt ingenomen.

Een hoge dosering wordt niet aanbevolen tijdens de zwangerschap en het geven van borstvoeding. Dit geldt ook voor mensen met een leverziekte of galwegobstructie. Extra inname van Q10 moet in bepaalde gevallen overlegd worden met de huisarts. Dit geldt ook bij het ontstaan van bijwerkingen of de aanwezigheid van ernstige klachten. Q10 is geen geneesmiddel maar dient als ondersteuning van bepaalde lichaamsprocessen.