Het beeldscherm van de televisie en de computer hebben de wereld grondig veranderd, inclusief zijn bewoners. Zintuigindrukken van de (Digitale) Media bepalen een aantal uren per dag het leven van het kind. Dat heeft invloed op de ontwikkeling van het kind. Het zou makkelijk zijn als er gewoon algemene richtlijnen zouden zijn, die je kon na leven zodat dat gebruik van beeldscherm voor elke leeftijd groep goed te bepalen is. maar dat ligt natuurlijk een stuk lastiger. Geen kind is hetzelfde, geen ouder is net als de andere ouder.
Indrukken
Je moet weten wat je kind aan kan. Welke beelden maken veel indruk? Welke beelden kunnen ze wel “verteren” en welke beelden niet ? Voor de een is een natuurfilm waar een dier word opgegeten al erg heftig. Een ander kind kan er heel goed mee omgaan. Die ziet het als iets wat bij de natuur hoort.
Niet altijd even duidelijk te zien
Als een kind niet emotioneel reageert op een spel of een film of op een chat ervaring wil dat natuurlijk nog niet zeggen dat het hem of haar niets doet. Kinderen slikken het soms ook weg. Misschien is het al zo veel gewend, dat het denkt dat het er tegen moet kunnen omdat het er bij hoort in het leven.
Tot drie jaar helemaal geen beeldscherm tijd zou wel wenselijk zijn voor het opgroeiende kind. In deze fase van het leven is het van groot belang om de wereld zélf te ervaren. Door het leven te ervaren kan het kind een referentiekader opbouwen van de wereld om hem heen. Zonder dat wordt verstoord door beelden waar het kind nog helemaal niet aan toe is.
Je maakt het zo spannend als jezelf aan kan
Verhalen die je voorleest of vertelt, kun je in je hoofd zo eng of levendig maken, als dat je zelf aan kan. Beelden van TV en Computerspelletjes zijn al kant en klaar. Die krijg je zo rechtstreeks naar binnen gelepeld. Je geest krijgt daarbij niet de kans om het zo aan te passen dat je het aan kunt. Kinderen op de lagere school zou ik niet meer dan 1 uur te laten kijken op een dag. Dan blijven er nog zeeën van tijd over om de wereld te ontdekken en alles van de dag te verwerken. Zorg wel dat je goed kijkt en het aanbod aanpast aan jou wat kind aan kan. De keuze wat het kijkt en welk spelletje het mag spelen moet je aanpassen aan het kind.
Computer- en televisie-vrije week
Wat ik zelf onlangs heb ingevoerd is een beeldscherm vrije week. Om te kijken wat er met mijn kinderen gebeurden. Het was echt verbluffend wat er veranderde. Mijn jongste kauwde veel op zijn kleren. Dat verdween helemaal. Ook is hij al tijden schor. Maar doordat hij nu niet meer al die stemmetjes van tekenfilms en spelletjes na hoeft te doen, praat hij met een hele anderen stem. Zijn schorheid is veel minder.
Bij de oudste zie ik dat er een soort druk van hem af gevallen is waardoor hij beter aan te spreken is op zijn gedrag. Ik vond het zo wonderlijk dat dit zo zichtbaar is na een week. Mijn kinderen zijn hooggevoelig. Dus de indrukken van een spelletje of tv komen heel erg diep binnen. Dingen maken soms veel indruk. Dat kan ik nu heel erg duidelijk zien. Ik heb dit zelf als heel waardevol ervaren.
“Bij de tijd blijven”
Is het niet verschrikkelijk achterhaald om zo beperkt om te gaan met het gebruik van beeldscherm tijd? We leven nu eenmaal in deze tijd wordt veel gezegd. Maar naar mijn mening kun je kinderen ook op een later moment alles leren over de werking van ICT. Juist door het te doseren in de jongen jaren van het kind, krijgt het ook de mogelijkheid om heerlijk en eindeloos buiten te spelen, de wereld en de natuur te ervaren: hoe de seizoenen, gaan hoe zand voelt, hoe water voelt. Wat er allemaal mogelijk is als je fantasie kan gebruiken. Maar ook om je heerlijk te vervelen. Vervelen is namelijk een moment van vertering en verwerking. Waarna er altijd weer een actie kan ontstaan. Dit is erg belangrijk voor kinderen om te ervaren.
Wat is belangrijker?
Een 16 jarige kun je”als je wil” binnen een aaltal maanden alles leren wat hij of zij nodig heeft om te kunnen functioneren in deze Digitale wereld. Maar zijn kindertijd terug geven lukt niet meer. Te lang achter een beeldscherm zitten, haalt je weg uit te werkelijkheid. Zéker wanneer je hooggevoelig bent. Dat bemerk ik bij mijzelf ook. Daarna heb je altijd even tijd nodig om te herstellen en weer terug te komen in de wereld. Wij als ouders hebben het vermogen om ons zelf terug te fluiten als we te lang achter het beeldscherm hebben gezeten. We gaan naar buiten maken een wandeling. Gaan sporten of even iets anders doen. Maar dat sturende vermogen dat heeft een kind nog niet. Jij als ouder moet daarom tegenwicht bieden.
Signalen
Maar hoe kun je nou zien of het gebruik van beeldscherm nog binnen de perken is? Door te letten op verslavingsgedrag en overbelasting:
1. zijn er drama’s of scene’s, of eindeloze discussies over hoe lang ze mogen kijken
of spelen, en het uizetten van het beelscherm?
2. liever willen computeren dan spelen met vriendjes.
3. onder taken uit willen komen om zo langer te kunnen computeren/tv te kijken.
4. stiekem toch kijken en computeren/ tv kijken tegen de afspraak in.
5. inslaapproblemen.
6. angstig bij inslapen/angstdromen
7. concentratieproblemen.
8. hoofdpijn.
9. buikpijn.
10 het niet kunnen verteren/verwerken van de opgedane indrukken
Je kunt je kinderen natuurlijk onmogelijk de hele dag in de gaten houden wat ze zien en doen. Maar het is fijn om wat handvaten te hebben, waar je op kan letten om zo een verandering op tijd in te voeren. Of het aanbod aan te passen. Je moet dit samen met je kind onderzoeken om zo tot een passend aanbod te komen. Wat jouw kind aan kan.
Ik zou het heel leuk vinden om te lezen hoe jullie omgaan met dit onderwerp. Want zo kunnen we elkaar inspireren hoe we om kunnen gaan met onze kinderen en beeldscherm. Laat daarom gerust een reactie achter hieronder!
Voor dit blogartikel heb ik het boekje Kind, beeld & scherm – Gids voor ouders, door Maurits in ’t Veld en Edmond Schoorel genomen als inspiratie.
